Osmanlı çoklu bakiyesi üzerine kurulan tekçi Türkiye Cumhuriyeti, yüzyıl boyunca bu paradigmanın sancılarını yaşadı. Çözülmemiş sorunlarının sancısı yoğun olarak hissediliyor hâlâ.
İlk insanların tarihinde üç şeyin çok yaşamsal olduğu söylenebilir. Başat olan bu üç şey hiç kuşkusuz; beslenme, barınma ve soy devamlılığıdır. Ama ille de beslenme. Karnını doyuramayan insanın yatacak yer arama ve soyunu sürdürme düşüncesi…
Emirali Yağan’ın yayımlanmamış çalışması ‘‘Ne El Dorado Ne İthake’’ dosyasının da içinde yer aldığı toplu şiirleri (1985-2021) ‘‘Gitmek Bir Uzun Öykü’’ ismiyle Red Kitap yayınları tarafından basıldı. Kitap bu yönüyle şairin, şiir atlasını görmemiz için…
Bir insan bir duvar gibi nasıl yıkılırsa, bir annenin öyle yıkıldığını gördük. Bir annenin çığlığının, yüreğinden diline çarpa çarpa boşluğa nasıl dağıldığını işittik. O sesin; bir itiraz biçimi olarak yaslandığı resmi devlet duvarına çarpa çarpa…
Devletin ‘Katli Vacip’ Kulları; Aleviler HDP Halklar ve İnançlar Komisyonu, 25-26 Haziran’da Dersim’de, Alevi dünyasıyla bir araya geldi. Alevilerin tüm yol süreklerinin davetli olduğu ve ‘’Canlar Hakikat ve Adalet İçin Buluşuyor – Serva Heqîqet û…
Hızır, Xızır, Hazır, Nazır… Babam anlattıydı: ‘Babam ölmüş, yetim bir çocuk olarak anamla bir birimize tutunmuşuz. Üç günlük Hızır (Xizir) Orucunu tutan anam, son günün gecesi kawutunu (1) özene bezene hazırladı, sonra bir bezle güzelce…
‘‘Zalimin talim ettiği yola minnet eylemem’’ Seyyid Nesîmî Doğada olan hemen her şey zıtlarıyla vardır. Gecenin zıddı gündüzdür. Dişi, erkeğin varlık nedenidir. Doğru, yanlışla anlam bulur. İyiliğin karşısında kötülük vardır. Zulüm isyanı, isyan direnişi,…
Bir düş kuramcısı olarak Şair Mehmet Çetin Şair, yazar, düşyoldaşımız Mehmet Çetin’in kalbi, 9 Kasım 2020’de, İstanbul’da durdu. Onu çok sevdiği mezrası Kurêderşi’de Munzur Dağlarına bakan bir tepenin yamacında, yüzünü asmin çiçeği gibi güneşe çevirip,…
Yapay zeka çağının insan yiyicileri; beynimizi hackleyen algoritmalar üzerine bir kritik…
Kişilerin ve toplumların sağaltılmayan yaraları, ömürlerinin kadranında zaman eskitip, basitten karmaşığa evirilip, döngüsel bir tarih oluşturunca acı da ritüelleşir. Acıyı anlatabilse yaşayan, anlayabilse dinleyen, iki kuşak arasında sönümlenebilir ve üçüncü kuşağa ritüel olarak aktarılmamış olur.…
Seyid Rıza’nın, Laçinan Deresi katliamında sağkurtulan kızı Leyla, farklı farklı silahlar kullanıldığını, hatta son bir silahın ateşinden sonra öldürülen çocukların masmavi olduğunu söyler. İşte o çocuk cesetleri üzerindeki mavi boyanın klor (Chloracetophenon) ve İperit gibi…
Alevi kamuoyunu yıllardır meşgul eden bir istihbarat hikayesi var. Kulaktan kulağa anlatılan bu söylencenin bugüne kadar hiç bir kanıtı bulunamadı. Sözde Şeyh Said, konuk olduğu Seyid Rıza’nın yemeğini, ‘‘Alevilerin kestiği yenilmez’’ diyerek ret etmiş ve…
Annem evde bulduğu ablamdan kalma birkaç defter ve kitabı, şeffaf bir naylon torbaya tıkıştırıp, ‘‘haydi, sen de git okula’’ demişti. Afallamıştım. Yaşamım kaçtı bilmiyordum, yedi mi?! Sonra yan köy/mezradaki okula gitmek için bayır aşağı bağıra…
Erzurumlu İbrahim Hakkı, 1734 yılında Tillo’da yaptığı bir manuel sistemle, hocası İsmail Fakirullah’ın mezarını aydınlatmış. “Uzayın yollarını Tillo sokaklarından daha iyi bilirim” diyen İbrahim Hakkı’nın Siirt’in Tillo (Süryanice “Yüksek Ruh”) ilçesinde bulunan yapıları, arada aksatılsa…
”Elazığ il sınırından çıkıp yönünüzü Peri Suyuna çevirdiğinizde, Munzur’un heybetli dağlarıyla karşılaşırsınız. Munzur Suyunun, Peri Suyuyla ikrar aldığı Peri nahiyesinin güneyi sivrisineklerin cenneti bir bataklık olmuş. Dersim il sınırına vardığınızın işaretini her ne kadar dağlar…
Nesimi ADAY AKP seçim beyannamesinde, ‘Cemevlerine hukuki statü tanıyacağını’ açıkladı. Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, partisinin seçim beyannamesinde ‘’Farklı dillerin yanı sıra, farklı inanç ve mezhepler konusunda da cesur adımlar attık. İlk defa “Alevi Çalıştayları” düzenleyerek,…
Nesimi ADAY İnsanlık tarihi ne yazık ki cinayetler, katliamlar ve soykırım hikayeleriyle doludur. Havva ile Âdem’in çocukları arasında başlayan kardeş kavgası çağlar boyu sürecek bir cinayetin suflesi oldu. Kâbil’in Hâbil’e vurduğu ‘hançer’, Cemal Süreya’nın dizesiyle…
Türkiye’deki Alevilerin çoğu ve Dersimlilerin neredeyse tamamı Horasan’dan geldik derler. Bunun maddi temelleri nedir, en azından gerçek midir araştıran soran olmamıştı pek. Oysa Horasan’dan sadece gelen olmamıştı, giden de olmuştu. Hatta gidip gelen olmuştu. Uzun…
Seferberlik… deyu eyledi ilan Soydu Ermeni’yi, koydu hep üryan Akherinde etdi kör yola revan Gidelim, vatan Havrana kaldı Sa’at beşte indik Hama düzüne Kimse bakmaz muhacirin yüzüne Göz diktiler Ermeni’nin kızına Her ağa yanına…
‘’Canlılar arasında ayrım yapmayan, kadını erkekle eşitleyen, büyüğü küçükten ayrı görmeyen, dil, din, ırk ayrımı yapmayan, çoğun yanında değil, azın tarafında olan, gerçeğe hû çeken, ölümü değil, yaşamı kutsayan, Tanrıyı insanda görüp, insana niyaz eden,…
Dersim Araştırmaları Merkezi (DAM) yöneticisi şair Nesimi Aday, Munzur festivalinin yasaklanmasını ve orman yangınlarını protesto amaçlı basın açıklamasına katıldığı gerekçesiyle para cezasına çarptırıldı. Gerekçe, ’emre aykırı davranış…’ Sanatçı Ferhat Tunç ve araştırmacı-yazar Hüseyin Ayrılmaz’a da aynı ceza…
Dersim’de ormanla yine yakılıyor. Dersim’de, binlerce yılda oluşan habitat, devlet tarafından iç savaşa kurban ediliyor. Demokratik çözüm modellerini rafa kaldıranlar, siyasi sorunları, savaş baronlarının şiddet politikalarına tahvil etmiş durumdalar. İnsanlarla savaşmakla tatmin olmayan ölüm tacirleri,…
Cihadist örgütlerin Alevi köylerine yerleştirilmesi bir Sünni devlet projesidir… Malan bar kir çûnê waran / Goştê me xwar mişk û maran Kürt Halk Şarkısı İnsanın kültürel tarihi kuşkusuz binlerce yıllık göçlerin de tarihidir. Göçler, günümüzde…
‘‘Biri Şeyh, biri Seyid Diğeri Bediüzzaman Üçünün de mezarı yok Bir de Taybet Ana Unutma bunları, unutma.. Ölülere saygıyı öğrenir belki Mülkün temeli…’’ Hünkâr Hacı Bektaş Veli Vakfı’nın “Pirincin İçindeki Beyaz Taşlar” başlıklı açıklaması üzerine… Hünkâr…